Odwiedź nas również na:
2021-06-09
Termin „złamanie biodra” zwykle odnosi się do złamania szyjki kości udowej lub złamań przezkrętarzowych. Jest to bardzo częsty uraz u osób starszych, około 70 roku życia. Często są one obarczone licznymi obciążeniami zdrowotnymi, spośród których najpowszechniejsza jest osteoporoza. Zdecydowanie częściej występuje ona u kobiet ze względu na zachodzące po menopauzie zmiany hormonalne. W związku z tym na złamanie szyjki kości udowej bardziej narażone są kobiety i to u nich częściej dochodzi to tego urazu.
Kości osób starszych nie są tak wytrzymałe jak u osób młodszych i łatwiej ulegają złamaniom i pęknięciom. W wyniku czego złamane biodro w starszym wieku jest częstym urazem w tej grupie wiekowej. Do powstania złamania szyjki kości udowej zwykle dochodzi w wyniku tzw. urazu o niskoenergetycznego, czyli o niewielkiej sile. W praktyce są to zwykle upadki w wyniku potknięcia.
Złamanie szyjki kości udowej bardzo rzadko zdarza się u osób młodych. Jeśli jednak dojdzie do takiego urazu, zwykle powstaje on w wyniku działania dużej siły, np. podczas wypadku lub upadku z dużej wysokości. W rzadkich przypadkach może dojść do tzw. złamania zmęczeniowego szyjki kości udowej. Ten typ złamania dotyczy głównie sportowców, powstaje bez wcześniejszego urazu i wynika z powtarzającego się przeciążania biodra.
Objawy złamania szyjki kości udowej to między innymi:
Tak jak w każdym złamaniu mogą występować także: obrzęk, zasinienie, zwiększone ucieplenie, krwiak oraz zniekształcenie miejsca złamania.
Podstawą diagnostyki jest badanie lekarskie oraz odpowiednio dobrane badanie obrazowe. Zwykle wykonuje się zdjęcie rentgenowskie w projekcji przednio-tylnej oraz niekiedy osiowej. W większości przypadków jest to wystarczające dla postawienia rozpoznania. Niekiedy konieczne może być uzupełnienie diagnostyki o badania tomografii komputerowej, szczególnie w przypadku złamań nieprzemieszczonych i zaklinowanych. Inne badania, które mogą pomóc w trudnych diagnostycznie przypadkach to rezonans magnetyczny i scyntygrafii kości.
W przypadku podejrzenia złamania szyjki kości udowej nie należy zwlekać z wizytą u ortopedy, ponieważ ważne jest jak najszybsze podjęcie leczenia.
Ponieważ złamanie szyjki kości udowej występuje głównie u osób starszych, które są bardziej podatne na różnego rodzaju powikłania unieruchomienia, takie jak zapalenie płuc, zakażenia, zakrzepica czy powstawanie odleżyn, priorytetem jest jak najszybsze umożliwienie im samodzielnego poruszania się. Możliwość taką daje leczenie operacyjne. Operacja powinna być przeprowadzona w jak najkrótszym czasie, najlepiej w ciągu pierwszych dób od urazu.
W zależności od wieku pacjenta i jego obciążeń stosuje się zespolenie i stabilizację odłamów kostnych lub wymienia cały staw biodrowy na protezę (tzw. endoprotezoplastyka). Zwykle pierwszy rodzaj operacji stosuje się u osób młodszych, które mają większą szansę na uzyskanie zrostu kostnego.
Endoprotezoplastyka zazwyczaj wykonywana jest u starszych pacjentów, gdyż ich kości nie mają już tak dużych zdolności regeneracyjnych. Wybór najlepszej dla danego pacjenta metody jest jednak zawsze ustalany przez ortopedę w oparciu o indywidualny stan danego pacjenta.
Ze względu na liczne obciążenia zdrowotne wykonanie operacji może być przeciwwskazane u niektórych chorych. Stosuje się wtedy leczenie zachowawcze, polegające na unieruchomieniu złamanej kończyny w specjalnym opatrunku gipsowym. Niestety jest ono obarczone bardzo dużym ryzykiem wystąpienia powikłań, ze względu na konieczność unieruchomienia pacjenta w łóżku na okres kilku tygodni.
Niezależnie od wybranej metody leczenia kluczowe jest jak najszybsze uruchomienie pacjenta. Pozwala to na uniknięcie potencjalnie śmiertelnych powikłań i zdecydowanie poprawia rokowanie. Pionizacja pacjenta zwykle ma miejsce już w pierwszej dobie po zabiegu. Cały proces uruchamiania i rehabilitacji powinien przebiegać pod okiem fizjoterapeuty, który dobierze odpowiednie ćwiczenia i zadba, aby nie były zbyt obciążające dla biodra. Rehabilitacja po złamaniu biodra powinna trwać aż do momentu uzyskania przez pacjenta sprawności sprzed złamania.
Ze względu na wiek pacjentów złamanie szyjki kości udowej obarczone jest bardzo dużym ryzykiem powikłań. Obejmują one między innymi brak zrostu kostnego, ograniczenie ruchomości w stawie na skutek nieprawidłowego zrostu lub przykurczy mięśniowych, powstawanie stawów rzekomych lub zmian zwyrodnieniowych w stawie biodrowym, martwicę głowy kości udowej oraz incydenty zakrzepowo-zatorowe. Powikłania te kończą się śmiercią aż dla 1/5 chorych.
Na podstronie specjalizacji ortopedia znajduje się więcej informacji dotyczących leczenia złamań stawu biodrowego w CMGamma.
Zapraszamy również do zapoznania się informacjami związanymi rehabilitacją po złamaniu stawu biodrowego.
Bądź na bieżąco
